HIS 283 | सार्क देशांचा इतिहास | YCMOU BATY HIS283 eBook
University: | YCMOU (यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठ) |
---|---|
Course: | B.A. |
Year/Semester: | 3rd Year - No Semester |
Duration: | 12 Months |
Book Pages: | 154 |
E-Book Price: |
₹ 27
|
---|
E-Book Buy Date: |
--
|
---|---|
E-Book Expiry Date: |
--
|
Audio Buy Date: |
--
|
Audio Expiry Date: |
--
|
'सार्क देशांचा इतिहास' (HIS283) यात आपण 'दक्षिण आशियाई प्रादेशिक सहयोग संघटना (SAARC) यातील सभासद राष्ट्रांच्या ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, आर्थिक व सामाजिक परिस्थितींचा अभ्यास करणार आहोत. मुळात सार्क संघटना उदयास का आली हे आणून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. आजच्या जागतिकीकरणाच्या वातावरणात विकसनशील राष्ट्रांना आपले आर्थिक, सांस्कृतिक, भौगोलिक, राजकीय अस्तित्व, सार्वभौमत्व टिकवून ठेवण्यासाठी आणि जागतिकीकरणाच्या माध्यमातून विकसनशील राष्ट्रांवर होणारे विपरित परिणाम टाळण्यासाठी त्यास समर्थपणे तोंड देण्यासाठी प्रादेशिक सहयोग, सहकार्य यांची गरज आहे. दक्षिण आशियाई देशांमध्ये प्रादेशिक सहकार्याद्वारे विकास साध्य करण्याकरिता एखाद्या संघटनेची स्थापना करावी हा विचार सतत मांडण्यात येत होता. त्यास १९८३ साली मूर्त स्वरूप मिळाले व सार्कची स्थापना करण्यात आली.
सार्कचे वैशिष्ट्य म्हणजे या संघटनेतील सर्व देश विकसनशील आहेत व विकास प्रक्रियेच्या प्रारंभिक अवस्थेत जे प्रश्न त्यांना भेडसावत आहेत ते बऱ्याचशा प्रमाणात सारखेच आहेत. या देशांना विपूल अशी नैसर्गिक साधनसंपत्ती लाभली आहे. याबरोबरच समृद्ध असा ऐतिहासिक व सांस्कृतिक वारसा त्यांना आहे. परंतु त्याचबरोचर अंतर्गत पातळीवर भेडसावणारे प्रश्न जसे अतिरिक्त लोकसंख्या, निरक्षरता, दारिद्रय, अस्थिरता अलीकडच्या काळात नैव्यानेच उदयास आलेला दहशतवादाचा प्रश्न, इत्यादी प्रश्न सार्कच्या सदस्यांना भेडसावत आहे. याशिवाय जागतिकीकरणाच्या आव्हानाने काही नवीन प्रश्न निर्माण झाले आहेत.
या सर्व समस्यांना जर एकत्र येऊन तोंड दिले तर त्यातून निश्चित प्रकारचे उपाय तर सापडतीलच पण विकसनशील राष्ट्रांच्या या संघटनेची दखल जागतिक विकसित राष्ट्रांना घ्यावी लागेल व विकसनशील राष्ट्रांचे अनिर्बंधपणे शोषण करण्याची वृत्ती रोखली जाईल. आज जागतिक पातळीवरील कोणत्याही घटनेपासून, बदलापासून अलिप्त राहून आपले स्वतःचे धोरण राष्ट्राला राबविता येणार नाही. आपल्याला या नव्या रचनेशी जुळवून घ्यावे लागेल. काही पारंपरिक, अनिष्ट, विकासात अडथळा ठरणाऱ्या गोष्टींचा, वृत्तीचा त्याग करावा लागेल, तर आधुनिकता, कार्यसंस्कृती, जुनाट विचारांचा त्याग करून नवे विचार शिकणे, नवीन ज्ञान, तंत्रज्ञान आत्मसात करणे व जागतिकीकरणाच्या प्रक्रियेत आपणही काही कमी नाही हे संपूर्ण जगाला दाखवून देण्याची गरज प्रत्येक राष्ट्राला आहे. सार्कचा उदय हा अशाच गरजेतून झाला आहे.
सार्क देशांमधील परस्परांतील तणाव, गैरसमज चर्चेद्वारे दूर करण्याची फार मोठी गरज आहे. अशा शांततामय तोडम्यातूनच सार्क देशांचा विकास होणार आहे. परकीयांचे, विकसित देशांचे आवश्यक, उपकारक गुण आत्मसात करणे व अनावश्यक जोखड, मनातील भीती दूर करणे अशी दुहेरी जबाबदारी सार्क देशातील प्रत्येक नागरिकाची आहे. सार्क संघटनेत भारताला मोठे महत्त्व आहे. या दृष्टीनेच प्रत्येक भारतीयाचे कर्तव्य, त्याच्यावरील जबाबदारी खूप महत्त्वाची ठरते. ज्ञानातूनच व्यक्ती, समाज व देश यांचा विकास होतो. य.च.म. मुक्त विद्यापीठ या कार्यातील आपला वाटा उचलून कार्य करीत आहे. या कार्यास समाजाचा सकारात्मक पाठिबा फार आवश्यक आहे.
अभ्यासक्रम
पुस्तक १ : सार्क देशांचा परिचय
घटक १ : सार्क देशांच्या अभ्यासाची भूमिका
घटक २ : भारताचा ऐतिहासिक व सांस्कृतिक मागोवा
घटक ३ : पाकिस्तान आणि बांगलादेशाचा ऐतिहासिक व सांस्कृतिक मागोवा
घटक ४ : नेपाळ आणि भूतान: ऐतिहासिक व सांस्कृतिक मागोवा
घटक ५ : श्रीलंका व मालदीव ऐतिहासिक व सांस्कृतिक मागोवा
पुस्तक २ : वसाहतवाद व सार्क देश
घटक १ : पाश्चिमात्यांचे सार्क देशांशी संबंध
घटक २ : सार्क देशांतील इंग्रजांचे वर्चस्व
घटक ३ : सार्क देशांचा वसाहतवादाला प्रतिसाद
घटक ४ : सार्क देशातील २०व्या शतकातील सामाजिक व सांस्कृतिक परिवर्तन
पुस्तक ३ : सार्क स्थापनेनंतरची वाटचाल
घटक १ : सार्क संघटनेचे स्वरूप व भूमिका
घटक २ : सार्क संघटनेची उद्दिष्टे, स्वरूप व व्याप्ती
घटक ३ : सार्क परिषदा ठराव व अंमलबजावणी
घटक ४ : सार्कचे यशापयश
घटक ५ : सार्क देशांचे परस्परसंबंध
- --
- --
dattatraya 13-Jan-2025 02:26 am
Ankush Raut 02-Jul-2022 03:37 pm
mohini patil 20-Aug-2021 03:30 pm
Snehal Pawar 19-Aug-2021 05:39 pm
Sunnyraj Patil 19-Aug-2021 04:20 pm