COM 307 | बैंकिंग व फायनान्स २ | YCMOU TY Bcom Commerce eBook
University: | YCMOU (यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठ) |
---|---|
Course: | B.Com |
Year/Semester: | 3rd Year - No Semester |
Duration: | 12 Months |
Book Pages: | 97 |
E-Book Price: |
₹ 27
|
---|
E-Book Buy Date: |
--
|
---|---|
E-Book Expiry Date: |
--
|
Audio Buy Date: |
--
|
Audio Expiry Date: |
--
|
' बैंकिंग व फायनान्स २' Third Year (TY) Bcom या अभ्यासक्रमात तीन पुस्तके (eBooks) समाविष्ट आहेत. अर्थव्यवस्थेच्या अभ्यासात नाणेबाजार, भांडवलबाजार, परकीय चलन बाजार हे महत्त्वाचे असतात. जागतिकीकरण, अर्थव्यवस्थेचे खुलेकरण व खाजगीकरण यामुळे भारतीय अर्थव्यवस्था नवे रूप धारण करीत आहे. भारतीय अर्थव्यवस्थेच्या सम्यक् आकलनाच्यादृष्टीने प्रस्तुत अभ्यासक्रम पायाभूत म्हणून महत्त्वाचा आहे.
भारताच्या संदर्भात नाणेबाजार, भांडवलबाजार व परकीय चलनबाजार यांचा अभ्यास हा वाणिज्यशाखेच्या पदवीधराच्या भवितव्याच्यादृष्टीने अतिशय महत्त्वाचा आहे. प्रस्तुत अभ्यासक्रम त्यादृष्टीने उपयुक्त ठरेल अशी आशा आहे.
पुस्तक १ : वित्तीय बाजार
पुस्तक २ : वित्तीय संस्था - १
पुस्तक ३ : वित्तीय संस्था - २
अभ्यासक्रम
पुस्तक १ : वित्तीय बाजार
घटक १ : नाणेबाजार
घटक २ : भांडवलबाजार
घटक ३ : विदेशी चलन बाजार
पुस्तक २ : वित्तीय संस्था - १
घटक १ : विकास बैंका
घटक २ : आंतरराष्ट्रीय वित्तीय संस्था
पुस्तक ३ : वित्तीय संस्था - २
घटक १ : वित्तीय बाजाराशी निगडित संस्था
घटक २ : बँकेतर वित्तीय संस्था
घटक ३ : प्रकल्प मूल्यमापन आणि वसुली
पुस्तक क्रमांक १ - 'वित्तीय बाजार' ह्या eBook मध्ये तीन घटक आहेत.
पहिल्या घटकात नाणेबाजाराचा अर्थ, महत्त्व, वैशिष्ट्ये, उपबाजार, नाणेबाजाराचे स्वरूप, उणिवा व विकासात्मक घडामोडी हा भाग समाविष्ट आहे.
दुसऱ्या घटकात भांडवल बाजाराचा अर्थ, नाणेबाजार व भांडवलबाजारातील फरक, भांडवलबाजाराचे महत्त्व, कार्ये, स्वरूप, उणिवा व विकासात्मक घडामोडी हा भाग समाविष्ट आहे.
तिसऱ्या घटकात विदेशी चलन बाजाराचा अर्थ, महत्त्व, वैशिष्टचे, विदेशी चलन बाजारात भाग घेणाच्या संस्था, व्यवहार, भारतीय विदेशी चलनबाजार हे मुद्दे सब्रिस्तरपणे चर्चिले आहेत. चौथ्या उपघटकात परिव्ययाचे घटक आणि परिव्यय पत्रक याची चर्चा आहे.
पुस्तक क्रमांक २ - 'वित्तीय संस्था-१' या पुस्तकांमध्ये दोन घटक आहेत.
घटक ४ : 'विकास बँका'. या घटकातून जागतिक बँकेच्या स्थापनेनंतर विविध देशांतील मध्यवर्ती बँकांना, औद्योगिक क्षेत्राच्या विकासासाठी आणि आर्थिक विकासास गती प्राप्त होण्यासाठी विविध संस्था स्थापन करण्याचे सुचविले.
त्यानुसार भारतीय औद्योगिक वित्त महामंडळ, राज्य वित्तीय महामंडळे, भारतीय औद्योगिक वित्त आणि गुंतवणूक महामंडळ, भारतीय औद्योगिक विकास बँका, राष्ट्रीय ग्रामीण विकास बँक, भारतीय लघुउद्योग विकास बँक, भारतीय आयात-निर्यात बँक आणि राष्ट्रीय गृहवित्त बँक यांची स्थापना, उद्दिष्टे, कार्यपद्धती, व्यवस्थापन, पैसे गोळा करण्याची साधने, कर्जपुरवठा, इत्यादी माहिती मिळेल.
घटक ५ : 'आंतरराष्ट्रीय वित्तीय संस्था'. या घटकातून आंतरराष्ट्रीय वित्तीय संस्थांची गरज, आंतरराष्ट्रीय नाणे निधी, आंतरराष्ट्रीय पुनर्निर्माण आणि विकास बँक, आंतरराष्ट्रीय वित्त महामंडळ आणि आशियाई विकास बँक यांची स्थापना, उद्दिष्टे, भांडवल, संघटन आणि व्यवस्थापन, कार्ये आणि इतर सेवा हे स्पष्ट होईल.
पुस्तक ३ : वित्तीय संस्था - २ या eBook मध्ये तीन घटक आहेत.
घटक ६ : 'वित्तीय बाजाराशी निगडित असलेल्या संस्था'. या घटकात सेबी (सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया) या संस्थेची स्थापना, स्थापनेमागचा हेतू आणि कार्याची माहिती मिळेल. तर प्राथमिक तसेच दुय्यम बाजारात अनेक गैरव्यवहार होत असतात. व्यवहार पद्धती सुधारण्यासाठी, भांडवल बाजार आणि विशेषतः रोखे बाजार विस्तारण्यासाठी सेबी प्रयत्न करत असते. सेबीने या व्यवहारपद्धतीचे नियमन करून केलेल्या सुधारणाही स्पष्ट होतील. गुंतवणूकदारांचे हितरक्षण करण्याचे कामही सेबी करत असते. ते कसे करते याची माहितीही मिळेल. औद्योगिक संस्थेला भांडवलाची गरज असते. हे भांडवल समभाग, कर्जरोखे आणि मुदतठेवीं मार्फत उभारले जाते. त्यावेळी गुंतवणूकदारांना सुरक्षितता वाटण्यासाठी पतनिर्धारण केले जाते. पतनिर्धारणाचा हेतु, वैशिष्ट्ये, कार्ये, भारतातील पतनिर्धारण आणि डिपॉझिटरी संस्था या eBook मध्ये यांचीही माहिती मिळेल.
घटक ७ : 'बँकेतर वित्तीय संस्था'. या. घटकात बँकेतर वित्तीय संस्थेचा अर्थ, संस्थांची रचना, प्रकार, बँका आणि बँकेतर वित्तीय संस्थांमधील फरक, साम्य आणि कार्य यांची माहिती मिळेल. लहान गुंतवणूकदारांना व्यवसायामध्ये गुंतवणूक करण्यास मदत करण्यासाठी गुंतवणूक विश्वस्थ संस्था स्थापन करण्यात आल्या. या संस्थांचा अर्थ, या संस्थेबरोबर गुंतवणूक सल्लागार संस्था आणि प्रमुख कंपनी यांची माहिती दिलेली आहे. गुंतवणूक विश्वस्थ संस्थांचे प्रकार या संस्थांद्वारे गुंतवणूकदारांना व समाजाला देण्यात येणाऱ्या सेवाही स्पष्ट केलेल्या आहेत. निवाऱ्याची गरज पूर्ण करण्यासाठी गृहवित्त संस्था अर्थसाहाय्य करत आहेत. या संस्थांची स्थापना, त्यांची कार्यपद्धती स्पष्ट केलेली आहे. म्युच्युअल फंड, परस्पर निधी म्हणजे काय? म्युच्युअल फंडाच्या योजनाही स्पष्ट केलेल्या आहेत. वित्तीय कंपन्या, त्यांची कार्ये, चिट फंड म्हणजे काय? चिट फंडाचे प्रकार, लिझिंग कंपन्या, त्यांचे मुख्य प्रकार, मर्चेंट बैंकिंग कंपन्या म्हणजे काय, त्यांची गरज, त्यांची कार्ये, फॅक्टरिंग एजन्सीज, प्रॉव्हिडंट फंड, व्हेंचर कॅपिटल पुरवणाऱ्या कंपन्या, भाडे खरेदी वित्तीय कंपन्या आणि इतर कंपन्या, इत्यादींची स्थापना आणि कार्य स्पष्ट केलेले आहे.
घटक ८ : 'कर्जासाठी प्रकल्प, कर्जमंजुरी आणि कर्जवसुली'. या घटकात कर्ज मंजुरी कशी केली जाते. कर्ज मंजुरीची प्रक्रिया, प्रकल्प सादर करण्याच्या पद्धती, त्याचे स्वरूप स्पष्ट होईल. कर्ज मंजूर करताना कर्ज प्रस्ताव आणि प्रकल्प यांच्या माहितीतील विविध दृष्टिकोनांचा विचार कसा केला जातो, कर्ज मंजुरीनंतर कर्जाची रक्कम वितरणाच्या पद्धती, कर्ज वसुलीचे नियम, कर्ज वसूल न होण्यामागची कारणे, कायदेशीर उपाययोजना, इत्यादींची माहिती या eBook मध्ये स्पष्ट होईल.
Yashwantrao Chavan Maharashtra Open University | यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठ (YCMOU) नाशिक | ज्ञानगंगा घरोघरी |

- --
- --
Vishal Gaikwad 03-May-2023 11:17 am
ESAK SAYYAD SHAIKH 19-Apr-2023 09:54 am
Pratik Shinde 11-May-2021 04:47 pm