‘भारतातील धर्म, पंथ आणि तत्वज्ञान’ हा ग्रंथ विद्यापीठ अनुदान आयोगाच्या व राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण २०२० च्या अभ्यासक्रमानुसार तयार करण्यात आला आहे. महाराष्ट्रातील विविध विद्यापीठांतील तसेच स्पर्धा परीक्षांची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठीही हा ग्रंथ उपयुक्त ठरेल. या ग्रंथाची भाषा सुलभ, प्रवाही आणि विद्यार्थी केंद्रित आहे.

भारत हा विविध धर्म, पंथ आणि तत्त्वज्ञानांची भूमी आहे. येथे धर्म आणि तत्त्वज्ञान हे केवळ धार्मिक संकल्पना नसून सामाजिक न्याय, मानवी हक्क, पर्यावरण जागृती, समता व विवेक यांसोबतही जोडले गेले आहेत. या ग्रंथात भारतीय धार्मिक व तात्त्विक परंपरेचा समतोल व सुसंगत आढावा घेतला आहे.

या ग्रंथात वैदिक धर्माचा प्राचीन आध्यात्मिक पाया, जैन व बौद्ध धर्मातील अहिंसक दृष्टिकोन, चार्वाकांचे भौतिकवाद, भक्ती चळवळीतील शैव-वैष्णव, महानुभाव व वारकरी संप्रदाय, लिंगायतांचे समतावादी विचार, सुफींचे प्रेममार्ग व शीख धर्माच्या एकात्मतेचे तत्त्वज्ञान यांचा समावेश आहे. या सर्व संप्रदायांचे तत्त्वज्ञान, आचारधर्म आणि लोकजीवनातील प्रभाव त्रिसूत्री दृष्टिकोनातून विशद करण्यात आला आहे.

प्रत्येक प्रकरणात केवळ विचारांची मांडणीच नव्हे, तर त्या पंथांचे ऐतिहासिक, सामाजिक व सांस्कृतिक परिणामही अधोरेखित केले आहेत. अभ्यासक, विद्यार्थी, संशोधक आणि जिज्ञासू वाचकांना हे पुस्तक प्रामाणिक मार्गदर्शन करते. या ग्रंथातील माहिती आजच्या काळातील सामाजिक समता आणि धार्मिक सहअस्तित्वाच्या मूल्यांना अधोरेखित करणारी ठरते. विविध धर्म-संप्रदायांचा सन्मान राखत, त्यांची भूमिका व सामाजिक दृष्टिकोन मांडण्याचा सचोटीने प्रयत्न या ग्रंथात करण्यात आला आहे.

अनुक्रमणिका

१. वैदिक धर्म 
२. जैन धर्म 
३. बौद्ध धर्म 
४. चार्वाक तत्त्वज्ञान 
५. शैव वैष्णव भक्तीपंथ 
६. महानुभाव पंथ 
७. वारकरी संप्रदाय 
८. लिंगायत संप्रदाय 
९. सुफी पंथ 
१०. शीख धर्म